Ấn tượng đầu tiên của món ăn khiến cho mọi người bị quyến rũ phải kể đến hai yếu tố màu sắc và hương vị. Những món ăn có hương thơm nồng nàn cùng vẻ ngoài hấp dẫn sẽ “đánh thức” các giác quan của thực khách và lôi cuốn họ thưởng thức. Tuy nhiên, ở vùng đất miền cao Pleiku (Gia Lai) lại có món ăn khiến cho thực khách chưa kịp thưởng thức, chỉ mới nghe tên thôi đã phần e dè và xa lánh, đó là bún cua thối. Từ cái tên cũng đủ để mọi người hình dung được món ăn này sẽ “nặng mùi” lắm đấy. Mặc dù món bún cua thối ở Gia Lai không sở hữu lợi thế về hương và sắc, song món ăn này sẽ “đánh tan” mọi nghi ngại và khiến bạn phát thèm ngay khi được thưởng thức.
Đôi nét về món bún cua thối Gia Lai
Bún cua thối (hay còn gọi là bún mắm cua, bún thối) là đặc sản ở phố núi Pleiku, tỉnh Gia Lai. Người dân địa phương gọi tên món ăn này như vậy nhằm phân biệt với bún riêu cua hay các món chế biến từ cua khác. Bún cua thối ở Gia Lai là món ăn khiến thực khách nghe tên đã “xa lánh” nhưng quen rồi lại “phát thèm”.
Đúng như tên gọi, bún cua thối gồm 2 nguyên liệu chính là bún và cua. Thế nhưng khác hoàn toàn với các món bún hay món cua khác, món ăn này khiến thực khách chỉ nghe tên cũng đã dè chừng vì có mùi khó ngửi, bốc lên từ thứ nước dùng màu đen đặc sệt. Phần nước dùng màu đen, đặc sánh, “bốc mùi” thum thủm ăn kèm với bún, da heo chiên giòn, rau sống… Tất cả màu sắc, hương vị độc đáo tạo thành món bún cua thối ngon “trứ danh” vùng đất Gia Lai.
Quá trình chế biến
Để làm món bún cua thối, người địa phương thường sử dụng cua được bắt ở đồng Phú Thọ (tức Đồng Xanh, xã An Phú, TP. Pleiku) thì mùi vị mới ngon và thơm. Chế biến món này cũng khá kỳ công. Cua đồng tươi sau khi mua về được rửa sạch, bỏ phần mai. Phần thân được lấy đem đi giã hoặc xay nhuyễn rồi lọc lấy nước.
Nước cua tươi được ủ lên men khoảng một ngày đêm. Đến khi nước chuyển màu đen và bốc mùi nồng, hơi thum thủm thì đem ra chế biến. Khi ủ nước cua phải đảm bảo đủ và đúng thời gian để có mùi thơm đạt chuẩn. Nếu nước cua nặng mùi quá hoặc ít mùi thì khi nấu bún cũng không ngon.
Phần nước cua đã lên men tiếp tục được đun sôi liu riu trên bếp lửa. Sau đó tiếp tục cho thêm măng tươi thái mỏng vào. Đun càng lâu, măng càng tiết ra vị ngọt khiến nồi nước dùng càng đậm đà. Người ta cho thêm cả trứng vịt chín vào nồi nước. Khi khách gọi đồ thì người ta mới múc ra, chan kèm vào bát bún.
Thưởng thức món bún cua thối Gia Lai
Thoạt nhìn, món bún cua thôi khiến thực khách “toát mồ hôi” vì vẻ ngoài kém hấp dẫn. Món ăn chỉ có bún, măng, vài miếng da heo chiên giòn với hành phi, đậu phộng. Kèm theo đó là phần nước dùng đen ngòm, đặc sánh, bốc mùi thum thủm. Tuy nhiên, khi thưởng thức quen rồi bạn sẽ có “cái nhìn” hoàn toàn khác. Bạn sẽ cảm nhận được vị ngon, thơm đặc trưng của món ăn “trứ danh” này.
Bún cua thối ăn kèm với rau sống. Thực khách có thể gọi thêm bánh phồng tôm, nem chua, chả… rồi chan nước cua ngập phần nhân bên trong. Để món ăn có độ bùi béo, thơm ngon, bạn nên thưởng thức kèm trứng vịt luộc. Trứng được người ta nấu cùng với nước dùng. Quả trứng “nhuộm” màu đen ngòm, thoang thoảng vị cua lên men khá lạ. Tô bún cua hoàn chỉnh là tổng thể hài hòa của nước dùng đặc sánh, da heo chiên, đậu phộng, bánh phồng, nem chua, chả… khiến thực khách ăn là nhớ.
Với nhiều người, khi lần đầu thưởng thức họ không khỏi dè chừng trước món bún cua thối. Thế nhưng, nếu ai đã ăn quen thì sẽ thấy vị ngon đặc trưng. Trong đó có sự hòa hợp giữa vị hăng nồng, nặng mùi của nước dùng cùng vị chua cay. Kèm theo đó là một chút mằn mặn nơi đầu lưỡi. Đây là những cảm nhận của thực khách khi nếm đặc sản phố núi.
Trộn đều các nguyên liệu, từ từ thưởng thức rồi xì xụp húp phần nước cua còn đọng lại. Thực khách sẽ cảm nhận được hết tinh hoa của món ăn đang tan chậm trong khoang miệng.
Tổng kết
Mỗi suất bún cua thối ở Gia Lai có giá khoảng 10.000 – 15.000 đồng. Món ăn bình dân này sẽ khiến nhiều người ban đầu ái ngại. Thế nhưng, đây lại là đặc sản “trứ danh” vùng cao nguyên. Nếu can đảm bỏ qua những nỗi nghi ngại về hình thức lẫn mùi vị, bạn sẽ nhận được một trải nghiệm vô cùng mới lạ. Ai thưởng thức 1 lần cũng sẽ nhớ mãi hương vị độc đáo mà không phải món ăn nào cũng có.
