Những đồng bào dân tộc thiểu số luôn rất nổi tiếng với những phong tục cưới hỏi vô cùng đặc sắc và độc đáo. Trong đó phải kể đến phong tục “kéo vợ” – Một phong tục cưới hỏi đã xuất hiện từ lâu đời của dân tộc Mông. Rất nhiều người nhầm lẫn tục “cướp vợ” hay “bắt vợ” với phong tục “kéo vợ”, nhưng thật ra những phong tục này hoàn toàn khác nhau. “Kéo vợ” là phong tục dành cho những người yêu nhau chứ không hề ép buộc, do đó phong tục này được nhận xét là mang tính nhân văn cũng như nét văn hóa đặc trưng riêng của người Mông. Hãy cùng khám phá và tìm hiểu sâu hơn về phong tục cưới hỏi hết sức đặc biệt này qua bài viết sau đây nhé!
Tục “kéo vợ” độc đáo của người Mông
Người Mông có rất nhiều phong tục độc đáo. Trong đó có tục “kéo vợ” trong cưới hỏi. Tuy nhiên không ít người còn hiểu chưa đầy đủ về tục lệ này. Có nhiều người cho rằng đây là bắt vợ hoặc cướp vợ. Do đó họ xem đây là hủ tục bắt ép người con gái về làm vợ. Nhưng mấy ai biết được, thực chất bên trong phong tục này ẩn chứa những ý nghĩa nhân văn sâu sắc.
Tục “kéo vợ” thực chất là đôi trai gái yêu nhau, không được bố, mẹ, họ hàng hai bên đồng ý. Vì vậy, chàng trai hẹn cô gái ở địa điểm nào đó. Sau đó cùng một số bạn đến đón cô gái về làm vợ. Khi hai bên gặp nhau, chàng trai nói: “Anh yêu em, anh sẽ lấy em về làm vợ nhé!”. Lúc này, cô gái e thẹn đáp: “Không em còn trẻ con, sợ làm vợ anh không chiều lòng được bố mẹ, anh em, họ hàng nhà anh”.
Hai người nói đi nói lại ý trên vài lần. Chàng trai cầm tay cô gái kéo đi vào bước. Sau đó các bạn đứng sau cô gái đẩy thêm. Thế là cô gái đi theo chàng về nhà. Các bạn của chàng trai đi theo có nhiệm vụ bảo vệ đôi trai gái. Những người này sẽ đề phòng có kẻ muốn ngăn cản công việc của họ. Trong khi con trai cùng bạn đi kéo vợ, ở nhà bố mẹ chàng trai chuẩn bị nhốt trước một con gà mái. Khi thấy con dâu về, chuẩn bị bước qua cửa thì lấy chân gà mái cào phía sau lưng, từ trên xuống dưới và nói “hồn về”.
Cách người Mông thực hiện tục lệ độc đáo này
Tục “kéo vợ” diễn ra vào ban đêm. Theo tục lệ, con gái đã sang nhà trai thì hồn đã nhập vào nhà trai. Do đó người này khó mà quay về được. Sáng ngày thứ ba, nhà trai cử hai người sang nhà gái báo tin chính thức việc cô gái đã được đón sang nhà trai kết duyên vợ chồng. Đồng thời xin nhà gái cho làm lễ cưới. Lúc này, cả hai gia đình sẽ định thời gian và thỏa thuận về lễ vật.
Thường khi báo tin như vậy, nhà gái chấp nhận việc đã rồi. Nhà trai cử đoàn sang nhà gái. Lần này sẽ có cả cô dâu cùng đi. Mọi nghi lễ bên vẫn thực hiện theo đúng nghi thức cưới gồm đón dâu, nhập môn. Sau đó họ sẽ tổ chức liên hoan mừng cô dâu chú rể nên vợ nên chồng.
Tục “kéo vợ” giúp người phụ nữ Mông có tiếng nói trong gia đình
Theo quan niệm của phụ nữ Mông, nếu không “kéo vợ” thì tiếng nói của phụ nữ trong gia đình sẽ ít có giá trị. Bởi nếu được kéo về thì bố, mẹ chàng trai sẽ biết đó là con dâu họ. Và khi hai vợ chồng có xích mích thì người vợ có lý để nói chồng. Họ thường nói rằng: “Mày không thích tao sao mà còn kéo tao về làm vợ. Mày kéo tao về rồi sao còn mắng tao”.
Khi đó người chồng sẽ phải chấp nhận im lặng. Bởi vì chính mì đã “kéo” cô vợ này về nhà. Còn khi cô gái tự nguyện theo về thì bố mẹ chàng trai cho rằng đó chỉ là bạn bè về nhà chơi. Và khi hai vợ chồng có mâu thuẫn thì người vợ không dám cãi lại chồng. Vì thế cô gái Mông nào cũng mong muốn mình được kéo về làm vợ. Bất cứ cô gái Mông nào cũng không muốn tự nguyện đi theo chồng.
Tục “kéo vợ” khác với tục “cướp vợ”
Hiện nay, tìm hiểu về lễ cưới của đồng bào Mông, nhiều người nói đến tục “cướp vợ”. Thực ra đó là sự hiểu nhầm và dùng từ không chính xác. Nội dung mô tả là thuộc về tục “kéo vợ” chứ không phải “cướp vợ”. “Kéo vợ” và “cướp vợ” là hai phong tục hoàn toàn khác nhau. Có trường hợp cướp vợ thật. Nhưng hiện nay tục này rất hiếm xảy ra và nay không còn tồn tại nữa.
Đó là trường hợp cô gái đã có chồng, chàng trai chưa vợ hoặc đã có vợ nhưng hai người lại rất yêu nhau, hay ngoại tình với nhau. Do cô gái đang có chồng, không thể lấy được nhau nên hai người dắt nhau trốn đi thật xa, biệt tăm biệt tích. Thậm chí người chồng tưởng người vợ mất tích. Đến lúc nào đó, người vợ mới thông tin cho chồng biết. Đồng thời xin trả lại tất cả lễ vật cho chồng nhưng vẫn giấu tung tích. Khi nào chồng cũ chấp nhận đề nghị trên thì hai người mới ra ăn ở công khai và thành vợ chồng chính thức.
Hiện nay, tục “kéo vợ” vẫn được duy trì trong đời sống của đồng bào Mông. Phong tục này như một nét đẹp văn hóa tốt đẹp. Tục này xuất hiện nhằm tôn vinh, đề cao vai trò của người phụ nữ trong gia đình và cộng đồng.
