Ngày xưa những hạt gạo tấm chính là loại gạo thứ phẩm với giá vô cùng rẻ và thường dùng làm thức ăn cho gia súc gia cầm. Sau đó do có năm mùa màng thất thu, người dân không có gạo để ăn nên họ đã nghĩ đến việc sử dụng gạo tấm nấu cơm. Bởi nó vừa có giá thành rẻ vừa có thể thỏa lấp cơn đói, do cơm tấm nở ít nên sẽ no khá lâu và đây cũng là điều vô cùng thích hợp với tình trạng sống của người dân lúc ấy. Nhưng cũng từ đó món cơm tấm đã nổi lên và phổ biến ở khắp các tỉnh thành Việt Nam. Không những vậy, món ăn bình dân này đã chứng tỏ sức hút của mình khi khiến các khách du lịch nước ngoài cũng phải khen lấy khen để.
Cơm tấm – món ăn giản dị của người Việt
Thu hút cả khách du lịch nước ngoài
Giờ đây cơm tấm nổi tiếng và được ưa chuộng bởi người Việt Nam. Hơn nữa ngay cả khách du lịch nước ngoài khi đến Sài Gòn cũng không ít người muốn tìm đến và trải nghiệm món ăn này. Cơm tấm Sài Gòn được sử dụng như bữa ăn hàng ngày. Dọn ra mâm với bát đũa đầy đủ các món chính, món phụ. Vì thế, người Sài Gòn cũng biến tấu cách bài trí món ăn này để bắt mắt hơn. Phù hợp phục vụ cả người dân trong nước và người nước ngoài. Từ đó, cơm tấm và các món ăn kèm được bày trên cùng một chiếc đĩa to. Sử dụng thìa, dĩa khi ăn gần giống các món Tây.
Cho đến ngày nay, cách trang trí món ăn và cách thưởng thức này vẫn được lưu giữ và trở thành một điểm đặc trưng. Theo cách truyền thống, cơm tấm ngon nhất khi sử dụng nồi đất hoặc nồi gang nấu trên củi lửa. Tuy nhiên, cho đến ngày nay, để tiết kiệm thời gian, nhiều người thường áp dụng cách hấp cách thủy. Trước khi nấu, gạo tấm sẽ được ngâm với nước vài giờ cho hạt gạo mềm rồi hấp cách thủy đến khi chín. Hương thơm của cơm tấm chín chắc chắn sẽ khiến bạn nhớ mãi không quên.
Cảm nhận của một du khách Mỹ
“Đối với những người Việt, cơm tấm vốn là món ăn thường bị bỏ qua bởi chính sự bình dị, thân quen của nó với mảnh đất này. Nhưng dù là vậy, đối với tôi, món ăn đó thật sự là ngon một cách đặc biệt. Thứ cơm trắng trắng quen thuộc kết hợp với những miếng thịt heo nướng trên than. Thậm chí là bị cháy xém, hơi ngòn ngọt, ám mùi khói. Cùng với vị của những miếng dưa leo khiến cho món ăn trở nên đậm đà.
Trứng thường được chiên lòng đào để khi thưởng thức, lòng đỏ trứng sẽ trào ra. Giúp kết dính những hạt gạo lại với nhau, thơm thơm, ngậy ngậy. Và cuối cùng là loại nước chấm rất Việt Nam. Thành phần gồm nước mắm, một ít đường và ớt được trộn lẫn với cơm. Tất cả như hòa làm một để trở thành một tuyệt tác ẩm thực mà chỉ một lần thôi, sẽ nhớ mãi cái hương vị đấy.” – Robyn Eckhardt – một nữ nhà báo tự do người Mỹ chia sẻ.
Thành phần đơn giản cùng nước mắm thần thánh
Nguyên liệu để nấu cơm tấm chính là phần đầu của hạt gạo bị vỡ ra trong quá trình xát gạo. Đây chính là điểm đặc biệt làm nên sự khác biệt của cơm tấm so với các món cơm bình thường khác. Chả trứng được làm từ hỗn hợp trứng, thịt, mộc nhĩ, nấm hương,… Thêm vào đó một số gia vị nêm nếm vừa đủ, chả thường được hấp cách thủy. Sau khi làm chín, chả trứng thường được cắt thành miếng chữ nhật hoặc một góc hình tròn. Bì lợn được làm sạch, luộc sơ qua chín tới và thái sợi. Sau đó, trộn thêm vào bì một chút gia vị và đặc biệt phải thêm thính để bì thơm ngon hơn.
Mỗi nơi sẽ có một bí quyết nướng sườn riêng và đây cũng là điểm đặc biệt nhất trong món cơm tấm Sài Gòn. Người ta sẽ tẩm ướp sườn với gia vị chua ngọt rất khéo, nướng trên than hoa thơm phức. Nhiều quán ăn sẽ nướng sườn ngay trước quán cơm để thu hút thực khách. Mỗi đĩa cơm tấm đều được phục vụ cùng với bát nước chấm. Một bát nước chấm gồm có nước mắm, chanh, tỏi, ớt, đường. Với tỉ lệ phù hợp để có vị chua ngọt, đậm đà vừa phải. Điểm đặc biệt trong cách ăn của người Sài Gòn là tưới nước chấm lên đĩa cơm tấm. Sau đó thưởng thức mà không chấm vào bát như bình thường.
Món ăn cứu đói của người lao động
Cơm tấm Sài Gòn từ xa xưa được coi là món ăn cứu đói của người lao động nghèo. Sở dĩ như vậy là vì hạt gạo tấm ít nở, giá thành lại rẻ nên có thể dùng trong bữa cơm hàng ngày để tiết kiệm chi phí. Trước đây, món ăn này hầu như chỉ dành cho người công nhân, nông dân nghèo hay học sinh, sinh viên không có điều kiện kinh tế. Nhưng đến bây giờ, cơm tấm lại trở thành đặc sản và được nhắc đến thường xuyên trên toàn quốc. Đặc biệt nó đã trở thành món ăn đặc trưng của Sài Gòn.
